ಮುಖ್ಯ ಪುಟ » ಮನರಂಜನೆ » ಯಕ್ಷಗಾನ » ಲೇಖನ » ಬಾಲ್ಯದ ಆಸಕ್ತಿ (Yakshagana | Kuriya Vittala Shastri | Yakshagana Article in Kannada | Kannada Website)
ಆದುದರಿಂದ ವರ್ಷದ ಉಳಿದ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ನಮಗೆ ಯಕ್ಷಗಾನದ ಆಸಕ್ತಿಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ದಾರಿಗಳನ್ನು ಹುಡುಕುವ ಪ್ರಮೇಯ ಬರುತ್ತಿತ್ತು.
ಯಕ್ಷಗಾನ ಕಲಾವಿಲಾಸಿಗಳಿಗೆ ಒಂದು ರೀತಿಯ ಅಭ್ಯಾಸರಂಗವಾಗಿ ತಾಳಮದ್ದಳೆ ಕೂಟಗಳನ್ನು ನಮ್ಮತ್ತ ಕಡೆ ಜರುಗಿಸುತ್ತೇವೆ. ಬೇಸಾಯದ ದುಡಿಮೆ ಮುಗಿದಾಗ ಅಂತಹ ಕೂಟಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಆಗುತ್ತವೆ. ಮಳೆಗಾಲದಲ್ಲೂ ನಡೆಯುತ್ತದೆ.
ಮುಂಗಾರು ಮಳೆಯ ಅಬ್ಬರ ಕೇಳತೊಡಗಿದಾಗ ಯಕ್ಷಗಾನ ತಾಳಮದ್ದಳೆ ಕೂಟಗಳ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೂ ಕಳೆ ಬರುತ್ತದೆ. ನಮ್ಮ ಮನೆ ಮತ್ತು ಹಳ್ಳಿಯ ಸುತ್ತಲಿನ ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ಅಂತಹ ಕೂಟಗಳು ಬಹಳ ವರ್ಷಗಳಿಂದ ನಡೆದು ಬರುತ್ತ ಇದ್ದುವು. ನಾನು ಮೂರು ವರ್ಷದ ಬಾಲಕನಾಗಿ ಇದ್ದಾಗಲೇ ತಾಳಮದ್ದಳೆ ಎಂದರೆ ಅತೀವ ಆಸಕ್ತಿಯನ್ನು ತೋರುತ್ತಿದ್ದುದಾಗಿ ನಮ್ಮ ಮಾತೋಶ್ರೀಯವರು ಹೇಳಿದ್ದುದನ್ನು ಕೇಳಿದ್ದೇನೆ.
ನನಗೆ ನೆನಪಿದ್ದ ಹಾಗೆ, ಯಕ್ಷಗಾನ ಕೂಟಗಳು ನಮ್ಮ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ನಡೆದಾಗಲೂ, ಮನೆ ಬಳಿಯ ಇತರ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಆದಾಗಲೂ ಭಕ್ತಿ ಪುರಸ್ಸರವಾಗಿ ಭಾಗವಹಿಸಲು ಯಾವ ಆತಂಕವೂ ನನ್ನ ಹಿರಿಯರಿಂದ ಬರುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಆರಂಭದ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ತಾಳಮದ್ದಳೆಯಲ್ಲಿ ನಾನು ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಭಾಗವೆಂದರೆ ಶ್ರಾವಕನದು ಮಾತ್ರ. ಆದರೆ, ಶ್ರವಣದಿಂದ ಸಂಗ್ರಹ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಬೆಳೆಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಕೆಲಸ ನನಗರಿವಿಲ್ಲದಂತೆಯೇ ನಡೆದಿತ್ತು.
ಆಗ ಅರಿತುದನ್ನು ನಾನು ದುರುಪಯೋಗ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದಾಗಲೂ ನನ್ನ ಹಿರಿಯರು ಏನೂ ಹೇಳಿದವರಲ್ಲ. ನನ್ನ ತೀರ್ಥರೂಪರು, ಹಿಂದೆ ಒಮ್ಮೊಮ್ಮೆ ಹರಿಕಥೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಹರಿಕಥೆಗಾಗಿ ಹಲವಾರು ಬಾರಿ ಅವರು ಕವಿತೆಗಳನ್ನು ರಚಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಪದಗಳನ್ನು ಹೇಳುತ್ತಾ ಪ್ರಾಸಕ್ಕಾಗಿ ಅವರು ತಡಕಾಡುತ್ತಿದ್ದಾಗ ನನ್ನ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಸರಿ ಎಂದು ಕಂಡ ಶಬ್ದಗಳನ್ನು ಹೇಳಿ “ಇದು ಸರಿಯಾಗದೆ?” ಎಂದು ಕೇಳಿದ್ದೆ. “ಸರಿ” ಎಂದು ಅವರು ನುಡಿದಾಗ ಸಂತೋಷಗೊಂಡಿದ್ದೆ.
ಅಂತೆಯೇ, ಕೆಲವು ಬಾರಿ ಪ್ರಾಸಬದ್ಧ ಶಬ್ದಗಳ ಸೂಚನೆಗೆ ಹೊರಟಾಗ ಅವರೇ ವಿಪರೀತ ಅರ್ಥ ಬರುವ ಶಬ್ದಗಳನ್ನು ಹೇಳಿ “ಈ ಶಬ್ದದ ಅರ್ಥವೇನೆಂದು ತಿಳಿದುಕೊ” ಎಂದೂ ಹೇಳಿದ್ದ ಘಟನೆಗಳು ನೆನಪಿಗೆ ಬರುತ್ತವೆ.
ಇರಲಿ.
ಬರಿಯ ಶ್ರಾವಕನಾಗಿ ತಾಳಮದ್ದಳೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವ ಕಾಲವು ಕಳೆದು, ಮುಂದಿನ ಹಂತಕ್ಕೆ ಕಾಲಿಕ್ಕುವ ಅವಕಾಶವೂ ನನಗೆ ಬೇಗನೆ ದೊರೆಯಿತು.
ಯಕ್ಷಗಾನದ ಸೂತ್ರಧಾರಿ ಭಾಗವತರ ಹಿಂದೆಯೇ ಕುಳಿತು ವೀರರಸದ ಪದ್ಯಗಳು ಬಂದಾಗಲೆಲ್ಲಾ ಚೆಂಡೆಯ ಪೆಟ್ಟಿಗೆ ಸರಿಯಾಗಿ (ಕಂಚಿನ) ಚಕ್ರತಾಳದ ಪೆಟ್ಟುಗಳನ್ನು ಹೊರಡಿಸುವ ಕೆಲಸ ಮೊದಲನೆಯ ಬಾರಿಗೆ ನನಗೆ ಊರಿನ ಒಂದು ಕೂಟದಲ್ಲೇ ಸಿಕ್ಕದಿನ, ಯಕ್ಷಗಾನ ‘ಕಲಾವಿದ’ನಾಗಿ ಆ ರಂಗಕ್ಕೆ ಪಾದಾರ್ಪಣ ಮಾಡಿದೆ ಎಂಬ ಭಾವನೆ ನನ್ನ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಬಂತು.
ವೀರರಸದ ಪದ್ಯಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಮಾರವಿ ರಾಗದಲ್ಲಿ (ಏಕತಾಳ) ಇರುತ್ತವೆ. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಪ್ರಸಂಗದಲ್ಲೂ ಕಡಿಮೆ ಎಂದರೆ ನೂರು ಪದ (ಪದ್ಯ)ಗಳಾದರೂ ವೀರರಸದಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲವೆಂದಾದರೆ, ಈ ಪ್ರಸಂಗ ನೀರಸವಾದುದೆಂದೇ ರಸಿಕರ ಭಾವನೆ.
ಯಕ್ಷಗಾನ ಕಲಾವಿಲಾಸಿಗಳಿಗೆ ಒಂದು ರೀತಿಯ ಅಭ್ಯಾಸರಂಗವಾಗಿ ತಾಳಮದ್ದಳೆ ಕೂಟಗಳನ್ನು ನಮ್ಮತ್ತ ಕಡೆ ಜರುಗಿಸುತ್ತೇವೆ. ಬೇಸಾಯದ ದುಡಿಮೆ ಮುಗಿದಾಗ ಅಂತಹ ಕೂಟಗಳು ಹೆಚ್ಚು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಆಗುತ್ತವೆ. ಮಳೆಗಾಲದಲ್ಲೂ ನಡೆಯುತ್ತದೆ.
ಮುಂಗಾರು ಮಳೆಯ ಅಬ್ಬರ ಕೇಳತೊಡಗಿದಾಗ ಯಕ್ಷಗಾನ ತಾಳಮದ್ದಳೆ ಕೂಟಗಳ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೂ ಕಳೆ ಬರುತ್ತದೆ. ನಮ್ಮ ಮನೆ ಮತ್ತು ಹಳ್ಳಿಯ ಸುತ್ತಲಿನ ಮನೆಗಳಲ್ಲಿ ಅಂತಹ ಕೂಟಗಳು ಬಹಳ ವರ್ಷಗಳಿಂದ ನಡೆದು ಬರುತ್ತ ಇದ್ದುವು. ನಾನು ಮೂರು ವರ್ಷದ ಬಾಲಕನಾಗಿ ಇದ್ದಾಗಲೇ ತಾಳಮದ್ದಳೆ ಎಂದರೆ ಅತೀವ ಆಸಕ್ತಿಯನ್ನು ತೋರುತ್ತಿದ್ದುದಾಗಿ ನಮ್ಮ ಮಾತೋಶ್ರೀಯವರು ಹೇಳಿದ್ದುದನ್ನು ಕೇಳಿದ್ದೇನೆ.
ನನಗೆ ನೆನಪಿದ್ದ ಹಾಗೆ, ಯಕ್ಷಗಾನ ಕೂಟಗಳು ನಮ್ಮ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ನಡೆದಾಗಲೂ, ಮನೆ ಬಳಿಯ ಇತರ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಆದಾಗಲೂ ಭಕ್ತಿ ಪುರಸ್ಸರವಾಗಿ ಭಾಗವಹಿಸಲು ಯಾವ ಆತಂಕವೂ ನನ್ನ ಹಿರಿಯರಿಂದ ಬರುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಆರಂಭದ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ತಾಳಮದ್ದಳೆಯಲ್ಲಿ ನಾನು ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಭಾಗವೆಂದರೆ ಶ್ರಾವಕನದು ಮಾತ್ರ. ಆದರೆ, ಶ್ರವಣದಿಂದ ಸಂಗ್ರಹ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಬೆಳೆಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಕೆಲಸ ನನಗರಿವಿಲ್ಲದಂತೆಯೇ ನಡೆದಿತ್ತು.
ಆಗ ಅರಿತುದನ್ನು ನಾನು ದುರುಪಯೋಗ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದಾಗಲೂ ನನ್ನ ಹಿರಿಯರು ಏನೂ ಹೇಳಿದವರಲ್ಲ. ನನ್ನ ತೀರ್ಥರೂಪರು, ಹಿಂದೆ ಒಮ್ಮೊಮ್ಮೆ ಹರಿಕಥೆಗಳನ್ನು ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಹರಿಕಥೆಗಾಗಿ ಹಲವಾರು ಬಾರಿ ಅವರು ಕವಿತೆಗಳನ್ನು ರಚಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಪದಗಳನ್ನು ಹೇಳುತ್ತಾ ಪ್ರಾಸಕ್ಕಾಗಿ ಅವರು ತಡಕಾಡುತ್ತಿದ್ದಾಗ ನನ್ನ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಸರಿ ಎಂದು ಕಂಡ ಶಬ್ದಗಳನ್ನು ಹೇಳಿ “ಇದು ಸರಿಯಾಗದೆ?” ಎಂದು ಕೇಳಿದ್ದೆ. “ಸರಿ” ಎಂದು ಅವರು ನುಡಿದಾಗ ಸಂತೋಷಗೊಂಡಿದ್ದೆ.
ಅಂತೆಯೇ, ಕೆಲವು ಬಾರಿ ಪ್ರಾಸಬದ್ಧ ಶಬ್ದಗಳ ಸೂಚನೆಗೆ ಹೊರಟಾಗ ಅವರೇ ವಿಪರೀತ ಅರ್ಥ ಬರುವ ಶಬ್ದಗಳನ್ನು ಹೇಳಿ “ಈ ಶಬ್ದದ ಅರ್ಥವೇನೆಂದು ತಿಳಿದುಕೊ” ಎಂದೂ ಹೇಳಿದ್ದ ಘಟನೆಗಳು ನೆನಪಿಗೆ ಬರುತ್ತವೆ.
ಇರಲಿ.
ಬರಿಯ ಶ್ರಾವಕನಾಗಿ ತಾಳಮದ್ದಳೆಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವ ಕಾಲವು ಕಳೆದು, ಮುಂದಿನ ಹಂತಕ್ಕೆ ಕಾಲಿಕ್ಕುವ ಅವಕಾಶವೂ ನನಗೆ ಬೇಗನೆ ದೊರೆಯಿತು.
ಯಕ್ಷಗಾನದ ಸೂತ್ರಧಾರಿ ಭಾಗವತರ ಹಿಂದೆಯೇ ಕುಳಿತು ವೀರರಸದ ಪದ್ಯಗಳು ಬಂದಾಗಲೆಲ್ಲಾ ಚೆಂಡೆಯ ಪೆಟ್ಟಿಗೆ ಸರಿಯಾಗಿ (ಕಂಚಿನ) ಚಕ್ರತಾಳದ ಪೆಟ್ಟುಗಳನ್ನು ಹೊರಡಿಸುವ ಕೆಲಸ ಮೊದಲನೆಯ ಬಾರಿಗೆ ನನಗೆ ಊರಿನ ಒಂದು ಕೂಟದಲ್ಲೇ ಸಿಕ್ಕದಿನ, ಯಕ್ಷಗಾನ ‘ಕಲಾವಿದ’ನಾಗಿ ಆ ರಂಗಕ್ಕೆ ಪಾದಾರ್ಪಣ ಮಾಡಿದೆ ಎಂಬ ಭಾವನೆ ನನ್ನ ಮಟ್ಟಿಗೆ ಬಂತು.
ವೀರರಸದ ಪದ್ಯಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಮಾರವಿ ರಾಗದಲ್ಲಿ (ಏಕತಾಳ) ಇರುತ್ತವೆ. ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಪ್ರಸಂಗದಲ್ಲೂ ಕಡಿಮೆ ಎಂದರೆ ನೂರು ಪದ (ಪದ್ಯ)ಗಳಾದರೂ ವೀರರಸದಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲವೆಂದಾದರೆ, ಈ ಪ್ರಸಂಗ ನೀರಸವಾದುದೆಂದೇ ರಸಿಕರ ಭಾವನೆ.
ಇವನ್ನೂ ಓದಿ
